Başta küçük esnaf ile çiftçi olmak üzere geniş kesimleri ilgilendiren mükellefin yaşadığı sorunları gidermeye dönük düzenlemeler içeren Vergi Usul Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik yapılmasına ilişkin kanun teklifi TBMM’de kabul edildi.
Yasaya göre, yıllık cirosu 240 bin TL’nin altında olan 835 bin esnaf vergiden muaf tutulacak. Çiftçilerin mazot, gübre gibi tarım desteklerinden vergi kesintileri kaldırılacak. Son 5 yılda desteklerden kesilen vergiler iade edilecek. Sosyal medya üzerinden elde edilen ve 650 bin TL’yi aşmayan kazançlar için yüzde 15 stopaj ödenecek. Kanunla 4. Dönem geçici vergi beyannamesi kaldırıldı. Konaklama Vergisi ise 1 Ocak 2023 tarihine ertelendi.
VERGİLER ÇİFTÇİYE İADE EDİLECEK
Çiftçilere yönelik önemli düzenlemelerin bulunduğu yasayla, çok eleştiri konusu olan bir uygulama kaldırıldı.
Artık tarım sektörü ve çiftçilerin güçlendirilmesi için kamu kurum ve kuruluşları tarafından yapılan destekleme ödemeleri, Gelir Vergisi’nden istisna tutulacak, bu ödemelerden herhangi bir vergi kesintisi yapılmayacak. Son 5 yılda desteklerden kesilen vergiler, faiziyle iade edilecek. Çiftçiye ödenen desteklerden kesilen yüzde 4 stopaj vergisinin 5 yıl geriye dönük iadesine ilişkin düzenleme kapsamında, Çiftçi Kayıt Sistemi’nde (ÇKS) kayıtlı 2 milyon kişiye, faiziyle birlikte yaklaşık 5 milyar TL’lik ödeme yapılması bekleniyor. Çiftçiler artık beyanname vermeden kaynaktan kesinti yapılarak vergilerini ödeyecek.
Gelir Vergi Kanunu’nda yapılan değişiklik sonucu, kamu kurum ve kuruluşları tarafından yapılan tarımsal destek ödemeleri üzerinden tevkif edilerek tahsili yapılan gelir vergisi, çiftçilerin düzeltme zamanaşımı süresi içinde tarha yetkili vergi dairelerine başvurmaları ve dava açmamaları, açılmış davalardan vazgeçmeleri şartıyla, tahsil tarihinden itibaren hesaplanacak faiziyle ret ve iade edilecek.
Bu düzenlemeden yararlanmak için vazgeçilen davalarla ilgili daha önce verilmiş ve kanun yolu tüketilmemiş kararlar uyarınca, taraflara tebliğ edilip edilmediğine bakılmaksızın işlem yapılmayacak, idarece de açılmış davalar sürdürülmeyecek, faiz, yargılama giderleri ve vekalet ücretine hükmedilmeyecek, hükmedilmişse ödenmeyecek.
Hakkında kesinleşmiş yargı kararı bulunanların iade talepleriyle ilgili olarak bu hüküm uygulanmayacak. Kanunla ilgili sürecin tamamlanmasının ardından, çiftçilere ödenen desteklerden kesilen verginin 5 yıl geriye dönük iadesi gerçekleştirilecek.
Ayrıca, tarım sektörü ve çiftçilerin desteklenmesi için kamu kurum ve kuruluşları tarafından yapılan destekleme ödemeleri, bundan sonra gelir vergisinden istisna tutulacak ve bu ödemelerden herhangi bir vergi kesintisi yapılmayacak.
Kabul edilen düzenlemeler, çiftçiler ile üretici ve yetiştirici birliklerini sevindirdi.
‘YARA SARILMIŞ OLACAK’
Türk Ziraat Yüksek Mühendisleri Birliği Genel Başkanı Mehmet Ali Ünal, ÇKS’de yaklaşık 2 milyon çiftçi bulunduğunu söyledi. Ünal, söz konusu çiftçilerin yıllar içinde aldığı destek kalemlerinin her birinden kesilen yüzde 4 stopaj vergisinin, gelen düzenlemeyle beraber 5 yıl geriye dönük olarak, yasal faiziyle iade edilmesinin gündemde olduğunu bildirdi.
Bunun, üreticiler açısından çok önemli olduğunu vurgulayan Ünal, şöyle konuştu; “Yıllar içinde gerçekleşen ödemelerden kesilen bütün verginin yasal faiziyle iadesiyle bu sene içinde bulunduğumuz durumun maddi kayıplarıyla oluşan birer yara sarılmış olacaktır. Bir defaya mahsus olarak iade edilecek bu para, önümüzdeki günlerde belirlenecek şekliyle üreticilerimizin hesaplarına yatacak görünüyor. Meblağ olarak 3-3,5 milyar TL’den fazla bir paranın üreticilere geri ödeneceği sonucuna varıyoruz. Bir de geriye dönük 5 yıllık yasal faiziyle hesaplanma durumu söz konusu olduğundan, üreticilere toplamda ödenebilecek meblağın yaklaşık 4-5 milyar lira olabileceğini öngörüyoruz. Türk Ziraat Yüksek Mühendisleri Birliği olarak çiftçi lehine bu hususta atılacak bütün adımları destekliyoruz.”
‘HAKSIZ YERE KESİLEN VERGİLERİN İPTALİ YETİŞTİRİCİLERİ SEVİNDİRDİ’
Türkiye Damızlık Koyun Keçi Yetiştiricileri Merkez Birliği (TÜDKİYEB) Genel Başkanı Nihat Çelik de Meclis Genel Kurulu’nda görüşülerek kabul edilen önergeyle yıllardır kesilen vergilerin iptal edilmesinin ve 5 yıllık geriye dönük ödenecek olmasının yetiştiricileri sevindirdiğini bildirdi.
Çiftçinin aldığı desteklerden kesilen vergilerin yasal olmadığını sürekli dile getirdiklerini belirten Çelik, şunları kaydetti; “Bu haksız uygulama, TBMM tarafından sona erdirilmiştir. Meclis Genel Kurulu’nda kabul edilen önergeyle son 5 yılda çiftçilere ödenen desteklerden kesilen vergiler, faiziyle birlikte çiftçimize iade edilecek. Bu haber, 280 bin küçükbaş hayvan yetiştiricimize ve çiftçilerimize rahat bir nefes aldırmıştır. Sektörümüze hayırlı olmasını diliyoruz.”
UYUMLU MÜKELLEF İÇİN BELİRSİZLİKLER GİDERİLDİ
Genel Kuruldaki bir diğer düzenlemeye göre, vergiye uyumlu mükelleflerin vergi indirimden yararlanma koşulu olan ‘indirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile önceki iki yılda haklarında tarhiyat yapılmamış olması’ koşulu, yapılan tarhiyatların kesinleşmesine bağlı olacak.
Söz konusu süre içinde kesinleşen tarhiyatın indirim tutar sınırının yüzde 1’inden az olması durumunda da indirimden yararlanma şartları ihlal edilmemiş sayılacak. Yapılan tarhiyatın indirimden yararlanıldıktan sonra kesinleşmesi durumunda yararlanılan indirimin mükelleften geri alınmasına ilişkin hüküm ise kanun metninden çıkarılıyor. Kesinleşmiş tarhiyat bulunmaması kuralı, vergi beyannameleriyle sınırlandırılacak.
YATIRIMA KATKI TUTARININ YÜZDE 10’U VERGİ BORÇLARINDA KULLANILACAK
Yatırım teşvik belgesi kapsamında yapılan yatırım harcamasına yatırıma katkı oranının uygulanmasıyla belirlenen tutarın yüzde 10’luk kısmı, kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken ayı takip eden ikinci ayın sonuna kadar talep edilmesi şartıyla, ÖTV ve KDV hariç olmak üzere tahakkuk etmiş diğer vergi borçlarından terkin edilmek suretiyle kullanılabilecek. Bu düzenleme 1 Ocak 2022 tarihinden itibaren yapılacak yatırım harcamalarına uygulanacak. Nakdi sermaye artışlarının, yurtdışından getirilen nakitle karşılanan kısmı için faiz indirim oranı yüzde 75 olarak uygulanacak.
Kanunla getirilen yeni düzenlemeyle ihtilafların azaltılması amacıyla 5 bin TL’yi aşan usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezaları tarhiyat öncesi uzlaşma kapsamına alınıyor. Elektronik ortamda vergi dairesi kurulabilmesine ilişkin yasal alt yapının oluşturulduğu kanunla, vergi incelemesinin uzaktan yapılabilmesine yönelik düzenlemeler de kanunda yer alıyor.
YENİDEN DEĞERLEME ORANI
Kanunla ‘Enflasyon düzeltmesi, yeniden değerleme oranı ve yeniden değerleme’ başlığı düzenleniyor. Buna göre, tam mükellefiyete tabi ve bilanço esasına göre defter tutan gelir veya kurumlar vergisi mükellefleri, enflasyon düzeltmesi yapanlar ile kayıtlarını TL dışında başka bir para birimiyle tutmalarına izin verilenler hariç, enflasyon düzeltmesi yapma şartlarının gerçekleşmediği hesap dönemlerinin sonu itibarıyla bilançolarına dahil bulunan amortismana tabi iktisadi kıymetlerini ve bunlar üzerinden ayrılmış olup bilançolarının pasifinde gösterilen amortismanları, Kanunla belirlenen şartlar doğrultusunda yeniden değerleyebilecek.
