Türkiye’nin son zamanlardaki ana konularından biri olan sokak hayvanları için çalışmalar sürüyor. Hayvanları korumaya ve rehabilite etmeye yönelik olarak Hayvanları Koruma Kanunu’nda değişikliğe gidildi.17 maddelik düzenleme Meclis’ten geçerek yasalaştı. Oylamaya 594 milletvekilinin 500’ü katıldı. 273 milletvekili kabul, 224 milletvekili ise ret oyu verdi, 1 milletvekili ise çekimser kaldı.
Genel Kurul’da iki gün boyunca 28 saat süren görüşmelerin ardından AK PARTİ ve MHP oylarıyla kabul edilerek yasalaşan kanunu CHP, Anayasa Mahkemesi’ne götürecek.
YEREL YÖNETİMLERCE YAPILACAK ÖTANAZİ HÜKMÜ METİNDEN ÇIKARILDI
TBMM Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonunda, sahipsiz hayvanlara yönelik Hayvanları Koruma Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’nin 5. maddesi kabul edildi.
Verilen önergeyle saldırgan olan, bulaşıcı veya tedavi edilemeyen hastalığı bulunan ya da sahiplenilmesi yasak olan hayvanlara yerel yönetimlerce ötanazi yapılacağına ilişkin hüküm teklif metninden çıkarıldı.
ÖTANAZİYE BELEDİYELER DEĞİL VETERİNER HEKİMLER KARAR VERECEK
Maddede önergeyle yapılan değişiklik kapsamında atıf yapılan Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu’nun 9. maddesinin 3. fıkrasında şu hüküm yer alıyor: “Hayvanlara ötenazi yapmak yasaktır. Ancak, hayvanlara acı ve ıstırap çektiren veya iyileşme durumu bulunmayan hastalık durumlarında, akut bulaşıcı bir hayvan hastalığının önlenmesi ya da eradikasyonu amacıyla veya insan sağlığı için risk oluşturan durumlarda, davranışları insan ve hayvanların hayatı ve sağlığı için tehlike teşkil eden ve olumsuz davranışları kontrol edilemeyen durumlarda, veteriner hekim tarafından ötenazi yapılmasına karar verilebilecek. Ötenazi işlemi veteriner hekim tarafından veya veteriner hekim gözetiminde yapılır.”
BELEDİYELER TEDBİR ALMAKTA YETKİLİ OLACAK
Yerel yönetimler sahipsiz köpeklere ilişkin yürüttüğü iş ve işlemlerde Ev Hayvanlarının Korunmasına Dair Avrupa Sözleşmesi kapsamında gerekli idari tedbirleri almaya yetkili olacak.
Hayvanlara yapılacak müdahalenin sadece tıbbi gerekçelerle değil kanunda yer alan diğer istisnai durumlarda da yapılabilmesine imkan sağlanacak.
SAHİPLİ VE SAHİPSİZ HAYVAN FARKI NET BİR ŞEKİLDE TANIMLANIYOR
Kedi ve köpeklerin sahipli hayvan statüsüne alınabilmesi için Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu kapsamında Tarım ve Orman Bakanlığı veri tabanına kaydedilmesi zorunluluğu bulunduğundan ‘sahipli hayvan’ ve ‘sahipsiz hayvan’ kavramları açık bir şekilde tanımlanıyor.
2025’E KADAR DİJİTAL KİMLİKLENDİRME ZORUNLU
Kedi ve köpek sahipleri, hayvanlarını en geç 31 Aralık 2025’e kadar dijital kimliklendirme yöntemleriyle kayıt altına aldırmak zorunda olacak.
HAYVANLAR SAHİPLENDİRİLİNE KADAR BAKIMEVİNDE KALACAK
‘Yerel yönetimler adına toplanan sahipsiz hayvanların bakımevi dışında bir yere terk edilmesi veya bakımevinde barındırılan köpeği bakımevi dışında bir yere bırakmak’ fiilleri yasak kapsamına alınacak.
Böylece sahipsiz hayvanların toplanması, hayvan bakımevlerine götürülmesi ve bu hayvanların sahiplendirilinceye kadar hayvan bakımevi bünyesinde bakılmasına ilişkin hükümlerin uygulanmasının ve yerel yönetimlerin görev ve sorumluluklarını eksiksiz olarak yerine getirmelerinin sağlanması amaçlanacak.
HAYVAN BAKIMEVLERİ, REHABİLİTE TESİSLERİNE DÖNÜYOR
Uygulamada tereddüde mahal verilmemesi amacıyla ve Kanun’daki ‘yakala-kısırlaştır-sal’ metodunun kaldırılması nedeniyle hayvan bakımevi tanımında uyum değişikliği yapılıyor. Hayvan bakımevi, ‘Bakanlıktan izin alınmak suretiyle kurulan ve hayvanların sahiplendirilinceye kadar barındırıldığı ve rehabilite edildiği bir tesis’ şeklinde değiştiriliyor.
EVCİL HAYVANA ZARAR VERME DÖNEMİ BİTTİ
Hayvanları korumaya yönelik hükümlere aykırı hareket eden veya sahiplendiği hayvanların bakımını ciddi şekilde ihmal eden ya da onlara ağrı, acı veya zarar veren kişilerin denetimle yetkili merci tarafından hayvan bulundurması yasak olacak ve hayvanlarına el konulacak. Söz konusu hayvanlardan sahiplendirilme niteliği olanlar sahiplendirilinceye kadar hayvan bakımevinde barındırılacak.
YEREL YÖNETİMLER HAYVAN BAKIMEVLERİ KURACAK
Yerel yönetimler, gönüllü kuruluşlarla iş birliği içerisinde, sahipsiz hayvanların sahiplendirilinceye kadar bakılmaları için hayvan bakımevleri kurarak onların bakımlarını ve tedavilerini sağlayacak, eğitim çalışmaları yapacak.
Söz konusu belediyeler 31 Aralık 2028’e kadar belirtilen hayvan bakımevlerini kurmakla ve mevcut bakımevlerinin koşullarını iyileştirmekle yükümlü olacak.
HAYVAN SAĞLIĞI İÇİN MALİ DESTEK VERİLECEK
Düzenlemeyle başta yerel yönetimler olmak üzere diğer ilgili kurum ve kuruluşlara yapılacak desteğin kapsamı genişletilecek. Buna göre de insan, hayvan ve çevre sağlığının korunması amacıyla bakımevleri, hastaneler ve ameliyathaneler kurmak; bunlara ilişkin ilaç, alet ve ekipmanları temin etmek ile bakımevlerinde bakım, rehabilitasyon ve sahiplendirme gibi faaliyetleri yürütmek için başta yerel yönetimler olmak üzere diğer ilgili kurum ve kuruluşlara teşvik veya Bakanlıkça uygun görülen miktarlarda mali destek sağlanacak.
HAYVANLAR İÇİN AYRILAN ÖDENEK BAŞKA BİR YERDE KULLANILMAYACAK
Belediyeler, 31 Aralık 2028’e kadar hayvan bakımevleri kurmak, rehabilitasyon işlemlerini gerçekleştirmek ve sahipsiz hayvanlara sahiplendirilinceye kadar bakmak için kesinleşmiş en son bütçe gelirlerinin binde 5’i oranında kaynak ayıracak. Bu oran, büyükşehir belediyelerinde binde 3 olarak uygulanacak. Ayrılan ödenekler başka bir amaç için kullanılamayacak.
HAYVAN SAHİPLENMEYE TEŞVİK
Hiçbir maddi kazanç ve menfaat amacı gütmeksizin, sadece insani ve vicdani sorumluluklarla, sahipsiz ve güçten düşmüş hayvanları sahiplenmek isteyen ve Kanun’da öngörülen koşulları taşıyan gerçek ve tüzel kişilerin teşviki ve bu kapsamda eşgüdüm sağlanması esas olacak.
PARA VE HAPİS CEZALARI GELİYOR
Sokak hayvanları konusunda yetkili olan belediyelerin, bütçe ayırmaması veya yeterli çalışma yapmaması durumunda 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezası gelecek.
Caydırıcılığın sağlanması amacıyla sahipli hayvanın sahibi tarafından terk edilmesi kabahatine ilişkin idari para cezası hayvan başına 2 bin TL’den 60 bin TL’ye çıkarılacak. Yerel yönetimler adına toplanan sahipsiz hayvanları bakımevi dışında bir yere terk eden veya bakımevinde barındırılan hayvanı bakımevi dışında bir yere bırakanlara ise hayvan başına 50 bin TL idari para cezası verilecek.