DALLICA’DAN İZLENİMLER

Dallıca (Dallı Mezarlık),Mustafakemalpaşa ilçesi merkez bucağına bağlı ilçenin güneyinde merkeze 8 km uzaklıkta bir Yörük köyüdür.

KÖYÜN TARİHÇESİ: Köyün kuruluş tarihi bilinmiyor. Köylülerden aldığımız bilgiye göre Suudi Arabistan’dan gelen Kureyş Yörükleri 30 hane olarak gelir ve buraya yerleşirler. Kayıtlarda 1927 Yıllığına kadar Dallımezarlık olarak anılmıştır. Bu isim zamanla Dallıca’ya dönüşmüştür. Dallı ve ormanlık bir ören yerinde kurulduğu için de bu adı almıştır.

GÖREV YAPAN MUHTARLAR: Sefer Bayram, Ramazan Çavuş (Aslan), Salih Girgin, Deli Mehmet Turgut, Emin Turgut, Mehmet Türkmen, Halil Gökçe, Nazmi Yavuz, Halil İbrahim Akça, Mehmet Unus, Bayram Ulutaş, Süleyman Aydın, Salih Şahin,  İsmail Yılmaz, Mehmet Ulutas, Fikret Yavuz, Cevat Uşar.

MUHTARLIK KARARLARI: 8.11.1963 tarihinde köy koruculuğuna Mehmet Dursun’un 40 kile buğday hak ile tutulmasına karar verilmiştir. 1.8.1967 tarihli kararla, bir yıllığı bin lira ücretle Kepsut Örenli Köyü’nden Rahmi Hoca, köy imam-hatipliğine tutulur. 3.1.1964 tarihi köy dernek kararı: Muhtar Emin Turgut’un aylığı 442 sayılı Köy Kanunu’nun 19. maddesi 1. fıkrası hükmünce aylık 30 liradan olmasına karar verildi. 30.06.1970 tarihli karar: Her koyun sürüsünde üç çan bulunması, çan bulunmayan sürü gece yakalanırsa koyun başına 150 kuruş ceza alınmasına karar verildi. 30.4.1984 tarihli karar: İmeceye katılmayanlardan bin lira, çeşme etrafını ve yolları kirletenlerden 250 lira alınmasına karar verilir. 20.2.1975 tarihli karar: Elektrik gelmesi için ödenmesi gereken katkı payının köyde evi olmayan köylülere ev yeri satılıp, alınan parayla katkı payı ödenmesine karar verilir. 8.3.1990 tarihinde kadastro çalışması başlar. Muhtar Bayram Ulutaş zamanında 1978 yılında elektrik geldi.

KÖYDE OKUL VE EĞİTİM: Okul 1964 yılında açılır. 1990’lı yıllarda taşımalı eğitime geçilir. Halen 15 öğrenci Yalıntaş İlk-Ortaokulu’na taşınıyor. Liseye giden 5 öğrenci ilçeye taşınmaktadır.

GÖREV YAPAN ÖĞRETMENLER: Taştan Çıralar, Mustafa Demir, Raif Sin, Ziya Ergin, Muharrem Keleşoğlu, Zekeriya Hacı.

KÖYDEN YETİŞENLER: Sedat Balkan, Mecit Unus, Burcu Dursun, Gülşah Seymen (Öğretmen). Ayşegül Aydın (hemşire). İsmail Aydın, Sabri İldeniz. Mülayim Korkmaz.

23 Kasım 2022 tarihinde Köy girişinde Kara Mustafa Seymen buğday ekiyordu. Yağmur yağmadığı için buğday ekiminin geç kaldığını anlatan Kara Mustafa ekimi el ile saçarak yaptığını söyledi. Buğday ekimi günümüzde genellikle makine ile yapılıyor.

Köy sınırları içinde bulunan Kara Bülent Şelalesi’ni görmeye gidiyoruz. Şelale Gürcü dilinde Çah çah olarak söyleniyor. Şelaleye ulaşamıyoruz. Hem uzak, hem de yağmur yağacak. İdris Akçe Kara Bülent Şelalesi etrafında sığır yatakları olduğunu anlattı. Kara Alinin Kışla yeri, Mısta Onbaşının yatak yeri, Fatma Hanımın Kışla yeri, Gök Mehmet’in kışla yeri, Dipsiz yer.

Tepeli mevkiinden dönerken kışın yakmak için balta ile odun yaran Ali İhsan Turgut ‘un evinin önüne geldik. Mermer sütun vardı. Nedir diye sorduk. Binek taşı dedi. Salih Ağa bu taşa çıkar, ata binermiş. Salih Ağa bir dönem muhtarlık da yapmış. Daha sonra Sünlük Köyü’ne göç etmiş.

Köyün Tepeli mevkiinde1560 dönüm orman tarafından 1990’lı yıllarda dikilmiş fıstık çamları var. Fıstık çamları yeni yeni meyve vermeye başlamış. SS Dallıca Tarımsal Kalkınma Kooperatifi olarak toplayarak köy ekonomisine katkı sağlamak istendiği anlatıldı.

KÖYÜN GEÇİM KAYNAKLARI:  Hayvancılık (550 koyun, 50 keçi, 150 inek), orman işleri (kesim, nakliye), bamya ve diğer tarımsal faaliyetler. 1950’li yıllara kadar 25 koyun, 13 Keçi sürüsü, 30 manda sürüsü, 70 inek sürüsü,25 beygir sürüsü, 30 eşek sürüsü varmış. Köyde bir kahve var. Misafirhane gibi çalışıyor. Köyde 74 hanede 150 nüfus yaşıyor.

ESKİ DÜĞÜNLER: Köyde düğünden önce çalgılar gelir, Molla Şaban dedenin misafirhanesinde otururlar, Sefer Ağa çalgıcılara kahve pişirir, içilir. Daha sonra köyün gençleri bakraçlarını alarak çalgılar eşliğinde Karadere’den su alırlar, düğün evine getirir, kazanlara doldururlardı. Daha sonra meydanda bulunan dibek etrafında toplanırlar, bir kısmı eğlenirken bir kısım genç de dibekte buğday döverlerdi. Eskiden beri devam eden iftar yemekleri hala verilmekte. İftar yemeği verecekler sıraya girerler, cami bahçesinde köy halkı ve gelen misafirler iftar yemeğine katılırlar.      

İdris Akçe, “Dağda Sider’in su ile çalışan bıçkısı Bıçkı Deresi’nde idi. Sonraki sahibi Mehmet Efendi oldu” diye anlattı. Bu bıçkı 1950 yılına kadar çalışmış. Köy içinde Recep Aydın’ın ev bahçesi önündeki Koca Çeşme yaklaşık 250 yıllık. Bakımını köy halkı yapıyor. Kaynağı Kara Mustafa Seymen’in arsa yanında. Suyu akıyor. Köyde imam evi olarak 1970’li yıllarda muhtar İsmail Hakkı Aslan zamanında köy halkı işbirliği ile yaptırılır. Ustalığını Karapınarlı Ömer Yıldırım’ın yaptığı bina şu anda kullanılmıyor. Duvar tuğlaları Mineviz’den öküz arabaları ile getirilmiş.

Bu evin fotoğrafı Mustafakemalpaşa Belediyesi tarafından basımı yapılan Mustafakemalpaşa’nın 100. Yılında 100 Tarihî Ev ve Konak adlı kitapta basılı ve Adnan Menderes Meydanı’nda fotoğraf olarak sergilendi.

Dallıca Köyü’nün hafızası İdris Akçe 1942 doğumlu. 1959 yılında Karacabey Harasında traktörle çift sürmüş, iki buçuk lira yevmiye almış. İki yıl çalıştıktan sonra Karacabey çiftliklerinde çalışır. 1969 yılından itibaren kamyonculuk yapmış. Türkiye’nin her yerine gitmiş. Köye gelenleri güler yüzüyle karşılıyor, bilgilendiriyor. Baston, balta, kazma kürek sapı yapıyor. Bahçesinde yetiştirdiği meyveleri de gelen misafirlere ikram ediyor.

KAYNAK KİŞİLER VE KAYNAKLAR: Muhtar Cevat Uşar, İdris Akçe, emekli öğretmen Muharrem Keleşoğlu, Recep Aydın, Adem Çoban, Patikalar Dergisi Sayı: 59, Mustafakemalpaşa’nın 100. Yılında 100 Tarihî Ev ve Konak Fotoğraflar: Kekil ŞİMŞEK-Baskı Nisan 2022, Rasim Balaban Emekli Öğretmen-Yerel Kültür Araştırmacısı