Mustafakemalpaşa Kırmızı Et Üreticileri Birliği Başkanı Celal Tunca, 2014 yılında 7 bin olan besi desteklemesi ödenen hayvan sayısının her yıl düşerek, 2021 yılının ilk dönemiyle birlikte 900’e kadar gerilediğini söyledi.
‘HAYVAN VARLIĞI AZALIYOR’
Hayvan yetiştiricilerinin girdi maliyetleri karşısında her geçen gün ezildiğini, üreticilerin süt ineklerini gözyaşları içerisinde kesime gönderdiğini kaydeden Tunca; “Kesime giden bir ineğin yeri ancak 36 ayda doldurulabiliyor. Üreticiler, başta yem, elektrik, akaryakıt olmak üzere tüm girdilerde yaşanan olağan üstü fiyat artışlarının olumsuz etkilerini her geçen gün derinden hissediyor” dedi.
“Hayvancılıkta milli bir politika şart” diye konuşan Kırmızı Et Üreticileri Birliği Başkanı Celal Tunca, Mustafakemalpaşa’nın hayvan varlığının azalmasının, Birlik üye sayısı ile birlikte örgütlü-örgütsüz besi desteklemesi yapılan hayvan sayısına da yansıdığını vurguladı.
Celal Tunca, Mustafakemalpaşa’da kurbanlık tavsiye edilen fiyatlarının ise küçükbaşta kesim hariç canlı baskül 65 TL / kg, büyükbaşta ise karkas (kesim ve parçalama dahil) 140 TL / kg olarak belirlendiğini açıkladı.
Tarım ve Orman Bakanlığı’nın oluruyla 2011 yılında 158 kurucu üye ile faaliyetlerine başlayan Mustafakemalpaşa Kırmızı Et Üreticileri Birliği’nin Başkanı Celal Tunca, hayvancılık sektöründe yaşanan gelişmeler ve kurbanlık fiyatları hakkında değerlendirmelerde bulundu.
‘ÜRETİCİ ZARARDA’
Bursa’nın süt ve et deposu olarak bilinen Mustafakemalpaşa’da üreticinin zor durumda olduğunu söyleyen Celal Tunca, üretim maliyetlerinin artmasına rağmen desteklemelerin yetersiz olduğuna dikkat çekti.
“1 yılda 10 erkek besi desteklemesi alan üreticimizin eline geçen para -700 TL’dir. Yani üretici zarardadır” diye konuşan Tunca, gerek pandemi, gerekse savaş nedeniyle çok zor günler geçirdiklerini belirterek; “Ekonomik sıkıntıların, kurdaki aşırı dalgalanmanın, kuraklığın oluşturduğu sıkıntıları ve akabinde başta yem, elektrik, akaryakıt olmak üzere tüm girdilerde yaşanan olağan üstü fiyat artışlarının olumsuz etkilerini, en çok üreticiler olarak bizler yaşıyoruz. Bizim üreticilerimizin girdi fiyatları, serbest piyasa şartlarında değerlendirilirken, bizim etimiz, bizim sütümüz ‘enflasyonu azdırır’ denerek ya baskılanıyor ya da ithalat sopasıyla terbiye edilmeye çalışıyoruz” değerlendirmesinde bulundu.
‘BİN HAYVANI BULMUYOR’
Bursa Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü’ne söz konusu sorunları örnekler vererek maddeler halinde ilettiklerini kaydeden Tunca; “Tebliğ çıkana kadar kesim evraklarını almamamız ve tebliğ çıktıktan sonrada kısıtlı bir zaman olması bize gelen kesim evraklarını önemli bir ölçüde azaltmıştır. Destekleme için evrakların her yıl farklılık göstermesi ise ayrı bir sorundur. Besi bildirim şartı, üretici birliklerinin destekleme verememesine ve kapanmasına yol açacaktır” uyarısında bulundu.
Celal Tunca; “Bilindiği üzere 2021 yılı tebliği 11 Kasım 2021’de, uygulama esasları ise 7 Aralık 2021’de çıkmıştır. 2022 yılı tebliği bu tarihe kadar çıkmamıştır. Bunun bize şu gibi sıkıntıları olmaktadır. Tebliğ çıkana kadar kesim evraklarını almamamız ve tebliğ çıktıktan sonrada kısıtlı bir zaman olması, bize gelen kesim evraklarını önemli bir ölçüde azaltmıştır. Kasım ayına kadar üreticilerimizin birçoğu evrak alımı olmadığından dolayı müstahsil makbuzu almayarak ( devletin yetki vermiş olduğu mezbahalarda müstahsil makbuzsuz kesim yaptırarak) kesim yapmaktadırlar. 2-3 yıl öncesine kadar birliğe getirilen destekleme evraklarındaki hayvan sayıları 5.000-6.000 civarında iken 3 yıldan beri bu sayı 1000 erkek hayvanı bulmamaktadır” dedi.
‘KAYIT DIŞI KESİM ARTIYOR’
Desteklemeler için kilo şartı getirildiğinden beri destekleme alamayan üreticilerin oldukça arttığına işaret eden Kırmızı Et Üreticileri Birliği Başkanı Celal Tunca; “Kilo ve fiyat olarak bir hayvanın 28.000 TL -30.000 TL geldiğini varsayarsak, stopaj vergisi olarak %1’i yani 280 TL peşin olarak üreticilerden kesiliyor. Küçük bir örnekleme olarak; yılda 10 besi kesim yapmış üretici desteklemesi 250*10= 2500 TL, müstahsil makbuzu stopaj ücreti 280*10= 2800 TL, üyenin birliğe yıllık aidatı 380 TL, Tarım Müdürlüğü için alınan dosya ücreti 20 TL, 1 yılda 10 erkek besi desteklemesi alan üreticimizin eline geçen para – 700 TL. Görüldüğü üzere örnek olarak 10 destekleme alan üreticinin alacağı para ve destekleme almak için kendi cebinden 3.200 TL peşin olarak para çıkıyor, 2.500 TL ise devletin belirlediği tarihte destek alabilmek için” ifadelerini kullandı.
Destekleme için evrakların her yıl farklılık gösterdiği için sıkıntı yaşadıklarını ifade eden Tunca, şu değerlendirmelerde bulundu; “Tebliğde geç çıktığında geriye dönük evrak çıkarmalar bir hayli zor oluyor. Besi bildirim istenmesiyle birlikte desteklemeden yararlanacak üreticilerin sayısı çok fazla düşecektir. 2014 yılında 650 üyesi bulunan Mustafakemalpaşa Kırmızı Et Üreticileri Birliği’nin 2022 yılı itibariyle üyesi 191’e düşmüştür. Destekleme şartları her yıl üreticileri sıkıntıya sokmaktadır. Besilik erkek kesimlerinde kilo şartı geldiğinde destekleme bedeli kiloya en az 2 TL olarak belirlenmeliydi. Bunlar olmadığı sürece kesim yaptıran üreticiler müstahsil makbuzsuz ve kayıt dışı olarak kesim yaptırmaya yöneleceklerdir.”
‘DESTEKLEMELER HER YIL DÜŞTÜ’
Mustafakemalpaşa’da önceki yıllarda yapılan besi destekleme başvuru sayıları hakkında bilgiler vererek, önerilerde bulunan Kırmızı Et Üreticileri Birliği Başkanı Celal Tunca; “Destekleme ücretleri ve şartları üreticileri desteklemeden uzaklaştırıyor. 2014’te 7.097, 2015’te 6.346, 2016’da 3.390, 2018’de 2.909, 2019’da 2.363, 2020’de 996 ve 2021’in ilk döneminde 900 hayvan için örgütlü-örgütsüz besi desteklemesi ödendi. 2017’de ise erkek besi desteklemesi ödenmedi. Müstahsil makbuzunun kesilmemesiyle kayıtsız kesimler artıyor. Bununla birlikte devletin et satışından doğan KDV alacağı da olmuyor. Örnek olarak, 1 hayvanın 320 kg geldiğini varsayarsak ve 100 TL’den kesildiğini düşünürsek 32.000 TL kasap veya et reyonunda resmi giriş olacak. Bunu en az olarak 50.000 TL’ye sattığını düşünürsek KDV % 8’den 4.000 TL devlete vergi olarak gelecektir. Resmi olarak kesilmeyen her hayvan için devletin en az 4.000 TL kaybı oluyordu. Bu sene KDV % 1’ geçici olarak değişti. Bunu önlemek için desteklemenin 3.000 TL olması gerekmektedir. Bu sayede bütün kayıtsız et kesiminin önüne geçilir ve devlete vergi olarak büyük bir ölçüde giriş olur” dedi.
KURBANLIKTA TAVSİYE FİYATLAR BELLİ OLDU
Mustafakemalpaşa Kırmızı Et Üreticileri Birliği Başkanı Celal Tunca son olarak, yaklaşan bayram öncesi kurbanlık tavsiye fiyatlarına da açıklık getirdi.
Tunca; “Mustafakemalpaşa’da kurbanlık için tavsiye edilen fiyatlar; küçükbaşta kesim hariç canlı baskül kilogram 65 TL, büyükbaşta ise karkas kilogram (kesim ve parçalama dahil) 140 TL’dir. Vatandaşlarımızın kazasız, belasız, sağlıklı bir Kurban Bayramı geçirmelerini diliyorum” dedi.
