Muharrem ayı, Kur’an-ı Kerim’de savaşılması yasaklanan aylardan biridir. (Tevbe-5/36) Peygamberimiz de Muharrem ayını, ‘Allah’ın Ayı’ olarak nitelendirerek Ramazan ayından sonra en faziletli orucun bu ayda tutulan oruç olduğunu ifade etmiştir. (Müslim-Siyam/202-203)
Muharrem ayının onuncu günü Aşura (aşure) diye isimlendirilmiştir. Peygamber Efendimiz (SAV) Medine’ye hicret ettikten sonra bu günde birkaç defa oruç tutmuş, sahabeye de tutmalarını emretmiştir. Efendimiz bir hadis-i şerifinde, ‘Aşure gününün orucunun bir önceki yılın günahlarına kefaret olmasın Allah’tan umarım’ (Tirmizi-Savm/48) buyurmuştur. Ramazan orucunun farz kılınmasıyla Muharrem orucunun tutulmasını tercihe bırakmıştır. Peygamberimiz (SAV), Muharrem ayının sadece onuncu günü değil, dokuz, on ve on birinci günlerinde de oruç tutulmasın, tavsiye etmiştir. (Buhari-Savm/69) Hz. Ömer’in halifelik zamanında Peygamberimizin Medine’ye hicreti resmi takvimin başlangıcı ve Muharrem ayı da Hicri yılın ilk ayı kabul edilmiştir.
Sevgili Peygamberimiz, Allah’tan aldığı emirleri insanlara ulaştırmak ve Müslümanların sayısını çoğaltmak için büyük mücadele vermiştir. Mekkeli müşriklerin baskılarına dayanamayan Müslümanlar Peygamberimizin izni ile 615 ve 617 yıllarında Habeşistan’a hicret etmişlerdir. Peygamberimizin, İslam’ı daha geniş alanlara yayma arzusuyla çevre kabilelerden gelenlere sohbet etmesi, özellikle Akabe Biatları, Medine’de Müslümanlar için bir alt oluşturmuştur. Peygamberimiz ve Müslümanlara yapılan baskıları gören Medineliler, Allah Resulü ve arkadaşlarını Medine’ye davet ettiler. Bunun üzerine önce Mekkeli Müslümanların önemli bir bölümü sonrada Hz. Peygamber Hz. Ebubekir ile birlikte Medine’ye hicret ettiler. Böylece Peygamberimizin, 23 yıllık Peygamberlik hayatının 13 yıllık Mekke devri bitmiş ve 10 yıllık Medine devri başlamıştır.
Hicret, İslam tarihinin en önemli olayıdır. Müslümanlar müşriklerin zulmünden kurtulmuş, İslam dinine yayılma imkânı sağlamıştır. Hicretten 17 yıl sonra Hz. Ali’nin teklifiyle Hz. Ömer zamanında Hz. Peygamber’in hicret ettiği yılın 1 Muharrem’i olan 16 Temmuz 622 Tarihli ‘Hicri Kameri Takvim’ için ‘Takvim Başı’ olarak kabul edilmiştir.
19 Temmuz 2023 Çarşamba günü (bugün) 1 Muharrem 1445 Hicri Yılbaşı, 28 Temmuz 2023 Cuma günü ise 10 Muharrem 1445 Hicri Aşure Günüdür.